Najczęstsze choroby układu pokarmowego u drobiu

•      Pierwszym objawem choroby jest biegunka.

•      Należy zdiagnozować powód luźnych odchodów

 

•      Kokcydioza

•      Martwicze zapalenie jelit

kokcydioza

•      Kokcydioza jest pasożytniczą chorobą ptaków, stanowiącą jeden z ważniejszych problemów ekonomicznych w fermowym chowie drobiu. źródłem inwazji są pasza, woda, ściółka, sprzęt zanieczyszczony kałem zawierającym oocysty oraz chore na kokcydiozę ptaki. Po zarażeniu w organizmie gospodarza następuje cykl rozwojowy patogennych pierwotniaków, w czasie którego kolejne stadia rozwojowe kokcydiów wnikają do komórek nabłonkowych różnych odcinków przewodu pokarmowego, powodując uszkodzenia nabłonka jelitowego. Śmiertelność ptaków w przebiegu kokcydiozy kształtuje się od 30 do 100% i zależna jest zarówno od wieku ptaków, jak również od rodzaju kokcydiów.

•      Sposoby radzenia sobie z tą chorobą to specjalistyczne mieszanki paszowe lub szczepienia.

diagnostyka

•      Do zainfekowania dochodzi na skutek spożycia oocyst Eimieria z kałem lub wodą.

•      Brojler:

•       Objawy kliniczne: zwierzęta osłabione, wychudzone, senne, odchody luźnie – krwiste

•       Rozwój kokcydiozy –14-21 dzień

•       Przeprowadzenie sekcji: obserwacja i odnotowanie widocznych zmian chorobowych (Test  Red & Jonson) jelita zgazowane i przekrwione, tresc przewodu pokarmowego zółto-zielona, pienista

•       Metoda prosta :

•       Analiza laboratoryjna (obecność kokcydiów w kale)

•       Otwarcie przewodu pokarmowego i badanie błony śluzowej i zawartości jelit

•      Indyk rzeźny:

•       Skomplikowana diagnostyka:

•       Objawy kliniczne nie specyficzne, podobne do innych przyczyn zapalenia jelit..

•       Rozwój kokcydiozy – 21-28 dzień

•       Ocena uszkodzeń niepewna, rzadko występują widoczne zmiany

 

 

Przeciwdziałanie kokcydiozie

•      Szczepienie:

•       Skuteczne jeśli stosowana szczepionka jest na wszystkie rodzaje  Eimeria na danym terenie

•       Wysoki koszt

•      Produkty alternatywne: Olejki esencjonalne, Produkty roślinne…

•       Efektywność?

•      Kokcydiostatyk w paszy

•       Zastosowanie u różnych gatunków: brojler, indyk, królik..

•       Aktywny na wszystkie rodzaje Eimeria.

•       Program rotacji – roczny

•       Używanie raz do roku kokcydiostatyku chemicznego –  max do 2 rzutów

 

 

Zakaźne zapalenie nosa i tchawicy u indyków (trt)

•      Wywołane przez wirusa paramyxoviridae

•      Najczęściej występuje w 3-9tygodniu życia

•      Do zakazenia dochodzi bezpośrednio lub poprzez zanieczyszczenia paszy; personelu

•      Objawy- zapalenie spojówek, obrzek zatok, wysięg z nosa, kichanie, osowiałość, spadek apetytu.

•      W wyniku infekcji TRT dochodzi do uszkodzeń nabłonka dróg oddechowych oraz wtórnej infekcji innych drobnoustrojów (e.coli, b.avium)

•      Choroba trudna do rozpoznania, gdyż wiele chorób przebiega z podobnymi objawami.

•      Leczenie- antybiotyk oraz preparaty rozszerzające oskrzela

•      Zapobieganie- szczepienia w 1tyg oraz 3tyg (areozol lub w wodzie)

Zakaźne zapalenie oskrzeli u kur (ib)

•      Wywołane przez wirusa Coronoviridae

•      Wirus przenosi się drogą kropelkową lub przez kontakt bezpośredni, pośredni a także transovarialnie

•      Wirus namnaża się w drogach oddechowych po czym namnaża się w narządach wewnętrznych.

•      Objawy- zapalenie spojówek, rzężenie, zasinienie grzebienia, biegunka, drżenia mięśniowe

•      Leczenie antybiotyk, preparaty rozszerzające oskrzela, preparaty przeciwbiegunkowe

•      Zapobieganie- szczepienia

Zakaźne zapalenie krtani i tchawicy (ilt)

•      Wywołane przez wirusa z rodziny herpesviridae

•      Występuje główinie u kur, rzadko i słabo widoczny u indyków

•      Zakażenie na skutek transferu pośredniego, jak również kropelkowo i transovarialnie

•      U kurcząt choroba występuje ok. 6-7 tyg

•      Objawy: duszność, zasinienie przydatków , wypływ ropny z dzioba, apatia, zahamowanie wzrostu, śmierć przez uduszenie

•      W 1/3 tchawicy widoczny czekoladowo-krwisty czop śluzowy. Możliwe powikłania bakteryjne

•      Leczenie- antybiotyk, preparat rozszerzający oskrzela.

•      Zapobieganie- higiena i bioasekuracja. Możliwe szczepienia, ale rzadko stosowane

Krwotoczne zapalenie jelit u indyków

•      Wywołane przez wirusa Adenoviridae

•      Zakazenie drogą pokarmową, njczesciej w budynkach gdzie wcześniej występował wirus

•      Atakuje w 7-10tygodniu życia

•      Wirus namnaża się w układzie siateczkowo-śródbłonkowym a także w limfocytach, erytrocytach. W wyniku infekcji dochodzi do spadku odporności i rozwoju e.coli oraz clostridium spp.

•      Objawy- biegunka, odwodnienie, zahamowanie wzrostu, upadki. Obrzek śledziony, zapalenie jelit.

•      Leczenie- antybiotykoterapia

•      Zapobieganie- zoohigiena, zakwaszacze do wody, szczepionka w 28 dniu życia lub szczepienie in ovo (do jaja) w 27 dniu inkubacji

Choroba mareka

•      Wirus z rodziny herpesviridae

•      Indyki i kurczęta do 6 tygodnia życia

•      Wirus wraz ze złuszczonym naskórkiem przedostaje się do układu oddechowego. Zostaje pochłonięty przez makrofagi i drogą krwi przedostaje się do narządów limfoidalnych (śledziona, grasica, torba Fabrycjusza). Dochodzi do spadku odporności i uaktywnienia się genów nowotworowych. Ostatecznie wirus namnaża się w brodawkach piór i jego siewstwo postępuje dalej.

•      Choroba mareka u brojlerów może mieć różne formy

Choroba mareka

•      nadOstra– ptaki do 4 tygodnia życia. Smiertelność 85%

•      Ostra – 4-5tydzień. Śmiertelność do 75%. Zaburzenia układu nerwowego (charakterystyczna pozycja szpagatu)

•      Skórna– 5-7tydzień odchowu. Nowotwór brodawek piór (konfiskaty tuszek)

•      Paraliż przejściowy- zachorowalność połowy stada w wieku około 5 tygodni, porażenie kończyn i szyi ustępuje po około 36-40 godzinach

•      Choroba mareka u indyków- wystepuje około 5-7tygodnia odchowu- porażenia, biegunka, słabe przyrosty, gromadzenie wokół źródeł ciepła

•      Diagnoze stawia się w oparciu o badanie kliniczne, testy serologiczne,wirusologiczne, test RID-w terenie (z brodawek piór)

•      Zapobieganie- szczepienia w pierwszym dniu życia

 

 

Choroba gumboro- zakaźne zapalenie torby fabrycujsza

•      Wirus z rodziny birnaviridae

•      Najbardziej wrażliwe są kurczęta w wieku 3-8tygodni.

•      Do zakazenia dochodzi bezpośrednio jak i pośrednio przy udziale pleśniakowca lśniącego. Po wniknieciu wirusa dochodzi do silnej wiremii. Wirus atakuje limfocyty b w wyniku czego dochodzi do spadku odporności. Docelowym narządem dla wirusa jest torba Fabrycjusza.

•      Wystepuja 3 postacie choroby gumboro. Kazda charakteruzuje się specyficznymi objawami:

•      Subkliniczna- u starszych ptaków, niska śmiertelność (2%), wysoka immunosupresja co skutkuje uzjadliwieniem się innych patogenów

•      Klasyczna- w wieku 3-6 tygodni. Smiertelność do 50%. Szczyt choroby w 3-4 dniu od zakażenia. Ptaki apatyczne, niechętnie jedzą. Zainfekowane nerki produkują więcej moczu czego efektem jest mokra ściółka. Okolica steku może być wywinieta w skutek powiększenia torby Fabrycjusza.

•      Ostra- objawy jak w postaci klasycznej z tą różnicą że upadki około 75%

•      Leczenie- antybiotyk przeciwko chorobom towarzyszącym. Nawadnianie elektrolitami.

•      Zapobieganie: szczepienia wraz z wodą do picia w 1-dniu oraz 10-16 dniu życia

pastereloza

•      Bakteria gramm ujemna pałaczka pasteurella mutocida

•      Kurczaki powyżej 5tyg, indyki powyżej 7tyg

•      Bakteria naturalnie bytuje w drogach oddechowych. Uzjadliwia się podczas złych warunków chowu, niedoboru wit a, stresu, choób wirusowych

•      Bakterie wnikają przez wrzody i otwarte rany układu pokarmowego, oddechowego lub skóry. Rozprzestrzeniają się wywołując posacznicę.

•      Objawy klimiczne 3 postaci choroby:

•      Nadostra – nagle upadki zwłaszcza w nocy

•      Ostra- duszność, gorączka, upadki, gromadzenie się wokół źródeł ciepła

•      Przewlekła- duszność, kulawizny,obrzek stawów, obrzęki dzwonków (u starszych ptaków). U indyków  skręt szyi.

•      Rozpoznanie– posocznica- wybroczyny na narządach wewnętrznych, krupowe zapalenie płuc i włoknikowe zapalenie worka osierdziowego, w dziobie krwista wydzielina, u indykóe ropne zapalenie mózgu

•      Zapobieganie- dobre warunki zoohigieniczne i zywieniowe, u indyków szczepienie w 6 tygodniu odchowu

•      Leczenie- antybiogram, e+selen, preparaty rozszerzające oskrzela

 

mykoplazma

•      Za ta chorobową odpowiadają bakterie z rodzaju mykoplazma.

•      Zakażenie pionowe i poziome. Wsztstkie bakterie z rodzaju mykoplazma powodują zamieranie zarodków. Bakteria ta nie posiada ściany komórkowej co czyni ją odporną na niektóre antybiotyki. Niska immunosupresja- okres od infekcji do objawów jest bardzo długi. Często wikłają inne choroby

•      Zakazenie poprzez układ oddechowy,  rozrodczy lub pisklęta klują się zakażone od matki. Bakterie infekują zatoki czaszki, układ rozrodczy i oddechowy

•      Objawy- zapalenie stawów, kulawizny, duszności, ropno-śluzowy wypływ z nosa, obrzek zatok, zapalenie płuc, zapalenie worków powietrznych

•      Rozpoznanie- badania serologiczne, pcr

•      Leczenie – tetracykliny, makrolity, chinolony, cholina i preparaty na rozszerzenie oskrzeli

•      Zapobieganie- materiał hodowlany od stad wolnych od mikoplazmy, długi czas odpoczynku budynku

Ornitobakterioza

•      Chorobę wywołuje g- pałeczka Ornitobacterium rhinotracheale

•      U kurcząt w 3 tyg, u indyków w 14 tyg. Choroba szerzy się miedzy osobnikami (poziomo)

•      Atakuje ukł oddechowy- płuca, worki powietrzne. Często sprzyja zakazeniu innymi jednostkami chorobowymi

•      Objawy- duszność, potrząsanie głowami, zapalenie spojówek i zatok, wypływ z jamy dziobowej, czasami kulawizny.

•      Leczenie- antybiotykoterapia,

•      Zapobieganie- dobra wentylacja budynku, szczepienia

Kolibakterioza

•      Wywołana przez pałeczki okrężnicy E. coli

•      Do infekcji dochodzi pionowo, poziomo (przez przewód pokarmowy, drogą kropelkową)

•      Wiele postaci kolibakteriozy: zapalenie pępka i woreczka żółtkowego, zapalenie płuc, kolibakterioza układu pokarmowego, oddechowego, postac posocznicową oraz koligranulomatoze. Często e.colijest czynnikiem współinfekującym

•      Rozpoznanie-zapalenie otrzewnej, opłucnej, osierdzia, jelit, worków powietrznych. Wątroba twarda, zwyrodniała, pokryta zielonym nalotem. Sledziona obrzękła, powiekszona.

•      Leczenie- enrofloksacyna w sprayju lub do picia, choć e coli bywa oporna na wiele antybiotyków.

•      Zapobieganie- sprawna wentylacja, zoohigiena, zakwaszacze do wody, szczepienia

Zakażenia laseczkami beztlenowymi

•      Wrzodziejące zapalenie jelit ( G+ Clostridium colinum)

•      Bakterie te stanowią naturalną mikroflorę jelit. Choroba uzjadliwia się w wyniku immunosupresji (spadku odporności)

•      Objawy- c.colinum-  zółto-brązowa biegunka, osowiałość, spadek przyrostów

•      Bakterie po wniknięciu do organizmu produkują toksyny, które działają szkodliwie, sprzyja to produkcji gazów i szkodliwych metabolitów.

•      Sekcyjnie stwierdza się przekrwienie jelit i wzdęcia. Kloala otwarta na skutek wydobywania się gazów.

•      Leczenie- amoksycylina, streptomycyna, metronidazol( zakazany w leczeniu kur i indyków)

•      Zapobieganie- higiena żywienia, probiotyki.

Martwicze zapalenie jelit

•      Martwicze zapalenie jelit jest chorobą drobiu spowodowaną przerostem Clostridium perfringens typu A w jelicie cienkim. Toksyny wytwarzane przez C. perfringens uszkadzają również ścianę jelita. Na ogół występuje u brojlerów w wieku 2-6 tygodni. W postaciach subklinicznych charakteryzuje się zaburzeniami trawienia. Postacie kliniczne prowadzą do poważnych problemów i zwiększonej śmiertelności w stadach w bardzo krótkim czasie.

Rozpoznanie

•      Charakteryzuje się ostrą, ciemną biegunką powodującą mokrą ściółkę i nagle zwiększającą się śmiertelność stada nawet o 1% dziennie po pojawieniu się pierwszych objawów klinicznych. Ptaki mają potargane pióra, brak apetytu i są w letargu.

•      Kiedy ptaki cierpią na postać subkliniczną, chroniczne uszkodzenie błony śluzowej jelit i zwiększoną ilość śluzu w jelicie cienkim, prowadzi to do upośledzenia trawienia i wchłaniania składników odżywczych, co prowadzi do słabej wydajności wzrostu.

•      Pogorszenie konwersji paszy i wynikająca z tego obniżona wydajność stają się zauważalne około 35 dnia życia.

 

 

zapobieganie

•      Zapobieganie warunkom sprzyjającym proliferacji Clostridium perfringens i wzmacnianie odpowiedzi immunologicznej gospodarza zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia choroby.

•      Minimalizacja polisacharydów nie skrobiowych w diecie (pszenica, jęczmień) lub zastosowanie ksylanazy

•      Formułowanie diet niskobiałkowych z wysoce przyswajalnymi aminokwasami

•      Unikanie/ minimalizowanie tłuszczów zwierzęcych w diecie

•      Właściwa forma paszy (grubomielona)

•      Dodatki ziołowe, prebiotyki (suplementy mikrobiologiczne), probiotyki, kwasy organiczne (obniżają pH), substancje wiążące mykotoksyny