Uzyskanie pozytywnego postępu hodowlanego dodatkowo wzmacnia genetykę populacji i umożliwia uzyskanie lepszych parametrów produkcyjnych co wpływa na zwiększenie zyskowności hodowli. Tylko pozytywnie przeprowadzona selekcja jest gwarantem uzyskania takiego efektu. Selekcja prowadzi do wyboru najlepszych kandydatów na rodziców dalszych pokoleń w hodowli.

Możemy wyróżnić trzy rodzaje selekcji:

– selekcję stabilizującą

– selekcję kierunkową

– selekcję różnicującą

Przy selekcji stabilizującej hodowca dochodzi do wniosku, że cechy, które uzyskał w populacji są wystarczające. Postanawia te cechy utrwalić. Selekcja stabilizująca polega na krzyżowaniu genotypów zbliżonych do średniej. Ewentualnie krzyżujemy same ekstremalne genotypy. Tego typu schemat prac hodowlanych dotyczy hodowli zachowawczych i niektórych programów doskonalenia.

Selekcja kierunkowa polega na wyborze do krzyżowania genotypów w jednym kierunku. Hodowca wybiera cechę, lub cechy i doskonali je w jednym kierunku w celu zwiększenia ich wartości. Wybierane są cechy o małych lub dużych wartościach.

Selekcja różnicująca jest selekcją stosowaną przy programach hodowlanych dotyczących zwierząt o zastosowaniu hobbystycznym. Polega na krzyżowaniu ekstremalnych genotypów i brakowaniu genotypów zbliżonych do średniej.

Doskonalić możemy jedną lub wiele cech. Należy przy tym pamiętać, że wiele genów na działanie plejotropowe. Działając w kierunku jednej cechy oddziaływujemy na inne. Zmienność tych cech możemy przewidywać na podstawie współczynnika korelacji genetycznych.

Współczynnik korelacji genetycznych jest zależnością podającą nam poziom wpływu genu na dwie różne cechy. Wartość korelacji mieści się w granicach matematycznych od -1 do 1.

Znajomość korelacji genetycznych ma duży wpływ na kształtowanie indeksów selekcyjnych.

Selekcję możemy prowadzić w kierunku jednej ale też w kierunku kilku cech. Wtedy wyróżniamy:

– selekcję tandemową

– selekcję niezależnych poziomów brakowania

– selekcję na indeks selekcyjny.

Selekcja tandemowa polega na wyborze cech do dalszej selekcji i selekcjonowaniu ich po kolei . Najpierw pracujemy nad 1 cechą, później nad drugą itd. Program hodowlany rozkłada się w czasie, często na lata.

Selekcja niezależnych poziomów brakowania polega na wyborze cech do selekcjonowania o minimalnych wymaganiach.

– wydajność mleczna krów > 5000litrów

– wysokość w kłębie > 130 cm

– zawartość białka > 4%

Pracujemy nad wzrostem tych cech z uwzględnieniem, że poniżej wymagań dla danej populacji nie będziemy się cofali. Eliminujemy osobniki, które nie spełniają wymagań minimalnych,

Selekcja na podstawie indeksu selekcyjnego polega na wyborze do selekcji cech i nadaniu im wartości ekonomicznych. Bierzemy pod uwagę zarówno cechy fenotypowe jak i efekty produkcyjne i dążymy do wzrostu ich wartości.

Przy selekcji na zasadzie indeksu selekcyjnego i niezależnych poziomów brakowania uzyskujemy najlepsze efekty, jeżeli prowadzimy selekcję na kilka cech.

Zgodnie z wiedzą znawców hodowli, selekcja może być prowadzona na kilka cech, ale ni powinniśmy przekraczać liczby doskonalonych cech powyżej 5..6. Przy selekcji na większą ilość cech, bardzo często nie dochodzimy do pozytywnych wyników.

Tutaj należy wspomnieć, że jeżeli mówimy o reakcji populacji na selekcję możemy wymienić:

– selekcję bezpośrednią – gdy mówimy o reakcji populacji na cechy doskonalone

– selekcję pośrednią – gdy mówimy o reakcji na cechy skorelowane z doskonalonymi

Celem pracy hodowlanej jest uzyskanie zwierząt o zwiększonych cechach produkcyjnych i fenotypowych w porównaniu z materiałem od którego wyszliśmy w hodowli. Miarą skuteczności pracy hodowlanej jest postęp hodowlany.

Postęp hodowlany definiujemy jako różnicę średniej wartości cech pokolenia potomnego w porównaniu do średniej wartości cech pokolenia rodzicielskiego.

Postęp hodowlany zależy o postępu genetycznego a w szczególności od odziedziczalności cech. Wartość postępu hodowlanego jest uzależniona od dokładności wykonania oceny doskonalonej populacji, wspomnianej wcześniej odziedziczalności cech ale też od zmienności genetycznej.

Na intensywność selekcji ma wpływ oczywiście zmienność genetyczna populacji, plenność, siła nacisku selekcyjnego, liczba uwzględnionych cech w selekcji.

Należy tutaj wspomnieć, że wzrost cech użytkowych w wyniku poprawy warunków środowiskowych nie jest postępem genetycznym.

Selekcję dzielimy na zootechniczą, oraz naturalną.